Κώνειο το στικτόν



Επιστημονική ονομασία: Κώνειο το στικτόν- Conium maculatum L.


Κώνειο εκ του κώνος = σβούρα. Maculatum = στικτόν

Το κώνειο οφείλει το όνομα του στο ρήμα κωνάω που σημαίνει περιστρέφω κυκλικά και τούτο «διά τον ελιγμόν και σκότον τοις πίνουσι γιγνόμενον».



 Το όνομα Κώνειο αποδίδεται συνήθως σε δύο διαφορετικά φυτικά είδη που ανήκουν στην οικογένεια των Σκιαδοφόρων (Umbelliferae).
Είναι φυτό που μοιάζει με το πετροσέλινο.




   

Το ένα απ΄ αυτά είναι το γνωστό από την αρχαιότητα Κώνειο το στικτό (Conium maculatum), δηλητηριώδες φυτό με το χυμό του οποίου θανατώθηκε ο Σωκράτης. 
  

Conium maculatum
Conium maculatum
Το άλλο είναι η Κικούτα η δηλητηριώδης (Cicuta virosa) ή Ψευδοκώνειο που ονομάζεται αλλιώς και Καρμπούσα, Βρωμόχορτο, Ασκοτισάρα ή Αμάραγκος.

Cicuta virosa
Cicuta virosa
Αγγλικά: Hemlock, poison hemlock, snakeweed, poison parsley, spotted parsley

Γερμανικά: Schierling, Gefleckter schierling.-Ιταλικά: Cicuta maggiore - Ισπανικά: Cicuta, cicuta mayor.- Τουρκικά: Baldiran - Ρωσικά: Boligolow pianistoi - Δανέζικα: Skarntyde - Αραβικά: Shoukaran -Σουηδικά: Sproklig odorf  
Ολλανδικά: Dollekrvel, Scheerling - Πολωνικά: Swinia welz -Πορτογαλικά: Ciguda.

Βοτανική Περιγραφή:


Κώνειο το στικτόν (Conium maculatum)
 





Φυτό ποώδες, λείο σχεδόν χωρίς τρίχες, μεγάλο, με ύψος από 50cm έως 2,5m, μονοετές ή διετές. 


Ο βλαστός είναι ισχυρός, ορθός, διακλαδιζόμενος, συνήθως με ερυθροκαστανές 
κηλίδες προς το κάτω μέρος, κούφιος εσωτερικά, γραμμωτός κατά μήκος εξωτερικά. 

Τα φύλλα του είναι έμμισχα, αντίθετα, τα κατώτερα μεγάλα μέχρι 50x40cm με το περίγραμμα τους τριγωνικό, σύνθετα, 2-4 φορές πτεροειδή, μαλακά, χωρίς τρίχες Με τμήματα λογχοειδή έως δελτοειδή, πτεροσχιδή, χνουδωτά.

Φύλλα περιβλήματος: μόνιμα βράκτεια, βραχέα κατανεύοντα 0-5-6 στενά τριγωνικά έως ωοειδή-λογχοειδή φύλλα, με άκρα που γυρνούν προς τα κάτω, ξηρής μεμβρανώδους υφής. 


Περιβλημάτιο εκ 3-6 φυλλαρίων, μονόπλευρα προς το έξω μέρος του μερικού σκιαδίου που φαρδαίνουν και συμφύονται στην βάση.

Ταξιανθίες σύνθετα σκιάδια, με 10-20 ακτίνες, στην άκρη και σε μασχάλες του βλαστού, με άνθη μικρά, λευκά χωρίς σέπαλα, που αναπτύσσονται συνήθως τον δεύτερο χρόνο.

Πέταλα αντωοειδή, με κορυφή κυρτή προς τον άξονα.

Στύλοι βραχείς, παχείς, διεστώτες.
   


Καρπός τεφροπράσινος, διαχαίνιο, ωοειδής, υποσφαιρικός σχεδόν σφαιρικός, πεπιεσμένος εκ των πλαγίων 2,5-3,5 mm,που διασπώνται σε δύο τεμάχια, με μεριστοκάρπια που είναι ωοειδή και φέρουν ανάγλυφες πλευρές κυματοειδείς επαλξωτές


Pastinaca (parsnip)
Χωρίς εκκριματοφόρους αγωγούς..

Η ρίζα είναι σαν του φυτού Pastinaca (parsnip) και διακλαδιζόμενη 


Οσμή: Το φυτό έχει βαριά και δυσάρεστη οσμή που γίνεται εντονότερη με την σύνθλιψη των φύλλων των βλαστών και των καρπών. Οσμή σαν από ούρα ποντικών.

Η γεύση των καρπών είναι πικρή και προκαλεί ναυτία.



 Κώνειο το διεστώς (Conium divaricatum). 

Διετές με βλαστό όρθιο, κυλινδρικό διακλαδούμενο αραιά, με τα κατώτατα φύλλα 2-3 φορές πτεροσχιδή με τμήματα μία φορά πτεροσχιδή, με λοβούς βραχείς. 

Άνθη λευκά κατά σκιάδιο με 6-10 ακτίνες, με περίβλημα που πέφτει εύκολα από 1-3 φύλλα ή άνευ περιβλήματος., καρπός ωοειδής μεριστοκάρπια με πλευρές που δεν έχουν τις πλευρές επαλξωτές. 
Φύεται σε χέρσους τόπους της ηπειρώτικής Ελλάδος και της Πελοποννήσου.
 


Το φυτό Conium maculatum συγχέεται με διάφορα είδη του γένους Chaerophyllum και τα φυτά Anthriscus sylvestris Hoffm, Myrrhis odorata, Cicuta virosa, Aethusa cynapium.


Εξάπλωση;


Αυτοφυές κατά μήκος των αγροτικών δρόμων, σε φράκτες , ακαλλιέργητες εκτάσεις, υγρούς και σκιερούς τόπους, ερείπια, απορρίμματα .

Σε όλη την Ελλάδα. Αττική, Μεγαρίδα

Ήταν φυτό πολύ κοινό στην Αττική μέχρι τον προηγούμενο αιώνα και εξακολουθεί να υπάρχει και σήμερα. Ο γνωστός βοτανικός Χελδράϊχ βεβαιώνει πως φύτρωνε ακόμα και στις αυλές των σπιτιών.

Ο Διοσκουρίδης λέγει ότι «ενεργέστατον είναι το μεγαρικόν, το αττικόν, το εις τη Χίο και την Κιλικία».

Κατα τον Θεόφραστο «άριστο είναι το περί Σούσα Φυόμενο και το εν ψυχρότατοις τόπος».

Ο Π.Γ.Γεννάδιος στο Φυτολογικό Λεξικό του το 1914 αναφέρει τα εξής: 
Πριν από 35 χρόνια ο Ορφανίδης (βοτανικός) προκειμένου περί του κώνειου έγραφε: « Πρό τινων χρόνων από την φυλακή του Σωκράτους μέχρι της βάσης του λόφου όπου ευρίσκεται το Θησείο, άφθονα βλάστανε το κώνειο. Αλλά σήμερα σποραδικά μόνο απαντά εκεί. Τούτο συνέβη διότι συνελέγετο απλήστως πριν από την καρποφορία του προς χρήση στα φαρμακεία της πρωτεύουσας. Σήμερα απαντά εις τον ελαιώνα και άλλες τοποθεσίες των Αθηνών...»

Φύεται σχεδόν σε όλη την Ευρώπη εκτός από τον μακρινό έσχατο βορρά, την Ασία την Νότιο Αφρική. Εξαπλώνεται και στην Αμερική από το Κεμπέκ μέχρι την Φλώριδα, καθώς και στις δυτικές πολιτείες των ΗΠΑ και την Χιλή.

Καλλιέργεια:


Καλλιεργείται με σπόρους που σπέρνονται ενωρίς την άνοιξη. Το Μάϊο τα νεαρά φυτά μεταφυτεύονται σε έδαφος λίγο υγρό και θρεπτικό, κατά προτίμηση αργιλοασβεστούχο και πλούσιο σε αμμωνιακά άλατα. Τα φύλλα συλλέγονται τον δεύτερο χρόνο όταν αρχίζει η άνθιση (Ευρώπη: Ιούνιο, Ιούλιο) και οι καρποί όταν σχεδόν ωριμάσουν.

Η συλλογή γίνεται σε ημέρα ηλιόλουστη, (στην Ευρώπη: Οκτώβριο - Νοέμβριο) ξηρή διότι τότε έχουμε την μεγαλύτερη περιεκτικότητα σε δραστικά συστατικά. Αμέσως μετά, ξηραίνονται σε μέτρια θερμοκρασία γρήγορα και φυλάσσονται μακρυά από το φως και τον αέρα. Να σημειώσουμε εδώ ότι τα αλκαλοειδή του φυτού είναι ουσίες πτητικές, επομένως και η ποιότητα και δραστικότητα της δρόγης μειώνεται με την πάροδο του χρόνου. Όλες οι ανωτέρω εργασίες πρέπει να γίνονται μακριά από τα άλλα φαρμακευτικά φυτά

Δρόγες

Fructus conii, Herba conii,Folia conii.

Η ξηρά πόα είναι απαλή και υγροσκοπική, διαχέει οσμή αηδή και ναρκώδη, ιδιαίτερα όταν τριφτεί. Όταν την μασήσουμε έχει γεύση πικρή. Εάν δεν είναι μαύρη μπορεί να χρησιμοποιηθεί . Όταν επί ξηρής δρόγης στάξουμε διάλυμα καυστικού νατρίου αναδίδει ζωηρή οσμή κώνειου και αμμωνίας.


Όλοι οι καρποί των Σκιαδανθών ευρίσκονται στα άκρα των σκιαδίων ανά δύο μεριστοκάρπια, που κακώς μερικές φορές ονομάζονται σπέρματα, διότι πρόκειται για αχαίνια, δηλαδή καρποί που δεν ανοίγουν.

Κάθε μεριστοκάρπιο μετά από εγκάρσια τομή έχει μία πεντάγωνη δομή. Στις κορυφές του πενταγώνου αντιστοιχούν οι αιχμές του μεριστοκάρπιου όπου ευρίσκονται οι ηθμαγγειώδεις δέσμες που μεταφέρουν τους χυμούς. Μεταξύ κάθε αιχμής σχηματίζεται μία μικρή κοιλάδα.

Στα είδη μάραθο, καρώτο, μαϊντανό, άνηθο, κύμινο, σε κάθε κοιλάδα αντιστοιχεί ένας εκκριματοφόρος αγωγός που περιέχει το αιθέριο έλαιο.

Στα είδη γλυκάνισο, αγγελική υπάρχουν περισσότεροι εκκριματοφόροι αγωγοί από τις κοιλάδες. Στον κορίανδρο υπάρχει ημικυκλική παρεγχυματική πλάκα και οι δύο εκκριματοφόροι αγωγοί είναι στην βάση.

Στον καρπό του κώνειου δεν υπάρχουν εκκριματοφόροι αγωγοί ούτε αιθέριο έλαιο αλλά μία στιβάδα σκληρεγχυματική με ειδικά κύτταρα με παχύνσεις σαν πέταλο αλόγου όπου ευρίσκεται η κωνειίνη.



 




Μέσα από την ιστορία:
Γνωστό από πολύ παλιά, φημολογείται ότι χρησιμοποιήθηκε πριν από τους ιστορικούς χρόνους για την θανάτωση των γερόντων των ανικάνων προς εργασία, των αναπήρων και των αρρώστων Κείων (νήσος Κέα = Τζιά).

Το κώνειο της Αττικής και ιδιαίτερα των Μεγάρων θεωρείτο δραστικότερο. Επίσης προτιμούσαν το φυόμενο σε μέρη ψυχρά και σκιερά όπως αυτό της Λούσσης πλησίον της Μαντινείας.

Ο Άτταλος ο Γ’ βασιλεύς της Περγάμου καλλιεργούσε το κώνειο μαζί με πολλά άλλα δηλητηριώδη φυτά στον κήπο του. Στην Αθήνα χρησιμοποιείτο γιά τις ναρκωτικές του ιδιότητες από τους ιεροφάντες, ως αναφροδισιακό.

Ο Ιπποκράτης σε πολλά σημεία των συγγραμμάτων του αναφέρει το σπέρμα του κώνειου ως ναρκωτικό, σε καταπλάσματα, υπόθετα και υποκαπνισμούς.

Τον 3ον π.Χ. αιώνα ο Νίκανδρος το περιγράφει ως εξής στα «Αλεξιφάρμακα»: το δηλητήριο φέρνει σκοτεινή νύκτα «σκοτόεσσαν νύκτα», οι άνθρωποι παραλύουν και έρπουν στα χέρια, η αναπνοή τους πιάνεται καθώς φράζει ο λαιμός, τα άκρα παγώνουν και τέλος η ψυχή τους πηγαίνει στον άλλο κόσμο από έλλειψη αέρα λόγω παράλυση της αναπνοής.
 

Με κώνειο θανατώθηκε και ο μέγας φιλόσοφος Σωκράτης
Τέσσερα χρόνια κατόπιν, αφότου παρακολούθησε μέχρι την φυλακή τον μαθητή του Θηραμένη, συλλαμβάνεται και αυτός (399 πΧ), κατηγορούμενος για ασέβεια και διαφθορά των νέων και διότι αδικεί «τον ήττω λόγον κρείττων ποιώνκαι τους άλλους ταύτα διδάσκων» (Πλάτων, Απολογία, 19).
Στην φυλακή, αφού έμαθε από τον δεσμοφύλακα την ημέρα που έπρεπε να πάρει το κώνειο και τα συμπτώματα της δηλητηριάσεως, έλαβε το φάρμακο με απόλυτη αταραξία και χωρίς καμία μεταβολή των χαρακτηριστικών του προσώπου του.

Ο Πλάτων στον Φαίδωνα μας δίνει με λαμπρό τρόπο την εικόνα της δηλητηριάσεως. Λέει λοιπόν ο Πλάτων:

«Όταν ένοιωσε ο Σωκράτης να βαραίνουν τα σκέλη του ξάπλωσε, στη πλάτη. Έτσι του σύστησε ο δήμιος. Συγχρόνως αγγίζοντας τον, αφού πέρασε λίγος χρόνος, παρατηρούσε τα πέλματα και τα σκέλη. 
Κατόπιν πίεσε δυνατά το πόδι και τον ρώτησε αν αισθάνεται. Ό δε ουκ Εύη. (Είχε ήδη αρχίσει η νέκρωση των αισθητικών νεύρων από την περιφέρεια) και μετά από αυτό πίεσε πάλι, τις κνήμες και αφού ξαναήρθε μας έδειχνε ότι παγώνει και παραλύει. 
Τον άγγιξε και είπε ότι όταν φθάσει (η παράλυση ) στην καρδιά τότε θα πεθάνει. Ήδη σχεδόν το πάγωμα είχε φθάσει στο επιγάστριο. 
Ξεσκεπάστηκε, γιατί ήταν σκεπασμένος και είπε αυτό που ήταν τα τελευταία λόγια «ώ, Κρίτων, τω Ασκληπιώ οφείλομεν αλετρυόνα απόδοτε και μη αμελήσετε.» Έτσι θα γίνουν είπε ο Κρίτων. Μήπως θέλεις κάτι άλλο να μας πεις, τον ρώτησε. Αλλά ο Σωκράτης δεν απάντησε τίποτα.... και τα όμματα έστησεν. Ιδών δε ο Κρίτων συνέλαβε το στόμα και τους οφθαλμούς.



Ο Αριστοφάνης στους «Βάτραχους» στιχ. 186 την ψύξη των άκρων παρομοιάζει με χιόνι.

Ο Θεόφραστος γράφει πως εκχύλισμα από τη ρίζα του κώνειου είναι το ισχυρότερο δηλητήριο και η απαλλαγή (δηλ. ο θάνατος) είναι εύκολη ακόμα και αν δοθεί μικρό καταπότιο. 
Ο ίδιος επισημαίνει και την συνέργεια με την μήκωνα την υπνοφόρο σε ένα ταχύ και ανώδυνο θάνατο, με μικρή σε όγκο ποσότητα φαρμάκου, παρατήρηση που αποδίδει στον βοτανικό Θρασύα, του 5ουπ.Χ αιώνα εκ Μαντινείας «ραδίαν ποιείν και άπονον την επόλυσιν τοις οποίς χρώμενος κωνείου τε και μήκωνος και ετέρων τοιούτων ώστε εύογκον είναι και μικρόν όσον δραχμής ολκήν».

Ο Διοσκουρίδης αναφέρει: «Το κώνειο όταν το πιείς προκαλεί σκοτοδίνες και θαμπώματα, ώστε να μη βλέπει κανείς ούτε λίγο, λόξιγκα και παράκρουση του νου και πάγωμα των άκρων. 
Στο τέλος παθαίνουν ασφυξία με σπασμούς καθώς σταματά ο αέρας στην τραχεία. 
Αρχικά λοιπόν, όπως και στα υπόλοιπα, θα το αποβάλλουμε με τους εμέτους, έπειτα αφού χρησιμοποιήσουμε καθαρτικό θα αποβάλλουμε αυτό που έχει διολισθήσει στα έντερα και τότε φτάνουμε στην πόση ανέρωτου κρασιού, σαν το καλλίτερο βοηθητικό μέσο, αφήνοντας ενδιάμεσα διαστήματα κατά τα οποία βοηθάει θα δοθεί για πόση, το γαϊδουρίσιο γάλα ή η αψιθιά μαζί με πιπέρι, κρασί και καστόριο. Επίσης ο απήγανος και ο δυόσμος μαζί με κρασί ή μία δραχμή καρδάμωμο ή στύρακα ή πιπέρι μαζί με σπόρο τσουκνίδας και κρασί ή τα φύλλα της δάφνης. Εξίσου και το γαλάκτωμα του σίλφιου με λάδι ή γλυκό κρασί. Και το γλυκό κρασί αν πίνεται σκέτο σε μεγάλη ποσότητα ενδείκνυνται αρκετά.»

Ο Διοσκουρίδης αναφέρει για τις θεραπευτικές ενδείξεις του κωνείου.
 Γράφει λοιπόν ότι, αφού ξηρανθεί έχει πολλές χρήσεις αναμειγνυόμενο για παυσίπονα κολλύρια , το εκχύλισμα του αν χρησιμοποιηθεί σε κατάπλασμα βοηθάει στον έρπητα και το ερυσίπελας. Βοηθάει επίσης αυτούς που παθαίνουν ονειρώξεις, ενώ αν το κατάπλασμα τοποθετηθεί στα γεννητικά όργανα περιορίζει την επιθυμία. Το κώνειο σταματά το γάλα στους μαστούς, περιορίζει την ανάπτυξη των μαστών στις κοπέλες, ενώ στα αγόρια προκαλεί ατροφία των όρχεων « ..μαστούς τε εν παρθενία κωλύει αυξάνεσθαι και διδύμοις ατρόφοις ποιεί επί παίδων»

Ο Γαληνός αναφέρει το κώνειο σε πολλά σημεία, το συγκαταλέγει δε στα ψυχρά δηλητήρια, τα φονεύοντα δια καταψύξεως της καρδιάς (ΧΙ,596). Μνημονεύει δε «γραία Αθηναίαν η οποία από ελαχίστης δόσεως αρξαμένη ειθίσθη τω φαρμάκω» (ΧΙ, 601)

Ο Πλίνιος (ΧΧV,55) περιγράφων το φυτό σημειώνει το δηλητηριώδες του σπέρματος. 
Και ο Κέλσος αναφέρει το φυτό ως δηλητήριο και ως αντίδοτο αυτού αναφέρει άφθονο άκρατο οίνο μετά πηγάνου (απήγανου) και κένωση του στομάχου δι’ εμέτου.(V, 27,12).

Ο Σκριβώνιος Λάργος (κεφ.179) περιγράφων τα συμπτώματα της δηλητηριάσεως, συνιστά καθαρτικά κλύσματα και γάλα όνου.
 


Πρώτος στη Ελλάδα που ήπιε το κώνειο αναφέρεται ο στρατηγός και πολιτικός Θηραμένης, κατά την εποχή των 30 τυράννων, όταν καταδικάστηκε σε θάνατο (404 π.Χ). Ο Θηραμένης ήταν από την Κέα και ήπιε με θάρρος το δηλητήριο. Όταν έχυσε τις τελευταίες σταγόνες κατά γης είπε ότι ήσαν για τον αντίπαλο του Κριτία. Οι λέξεις του ήταν προφητικές, γιατί πράγματι μετ’ ολίγον φονεύθηκε ο αντίπαλος του και καταλύθηκε η τυραννία των τριάκοντα.


Δεύτερος θανατωθείς αναφέρεται ο Πολέμαρχος, χωρίς μάλιστα να γνωσθεί η αιτία της καταδίκης του, καθώς αναφέρει ο Λυσίας (κατα Ερατοσθ.Χ1,5).

Παρότι η δηλητηριώδης δύναμις του κωνείου ήταν γνωστή από αρχαιοτάτων χρόνων, η χρήση του για την θανάτωση των καταδίκων εισήχθη το 404-403 πΧ. επί 30 τυράννων. Έτσι ο τρόπος του θανάτου κατέστη «πάτριον έθος» (πατροπαράδοτη τακτική) το δε φυτόν μυσαρόν (Πλίνιος ΧΧV,13)

Προς θανάτωση χρησιμοποιούσαν τον οπόν τον λαμβανόμενον δι’εκθλίψεως των σπερμάτων, κυρίως, διότι περιείχε το μεγαλύτερο ποσοστό δραστικής ουσίας (1% κωνειίνη) ενώ ο οπός των βλαστών και των ριζών 0,5%. 
Η δόση ήταν καθορισμένη και γνωστή στον δήμιο. Συνήθως η δόση ήταν μία ολκή 4,5g. περίπου.

Συχνά όμως αναγκαζόταν να χορηγούν και δεύτερη και τρίτη δόση. Αυτό συμπεραίνεται από τους λόγους του δεσμοφύλακα προς τον Σωκράτη. 
Αυτός συνιστά προς τον κατάδικο να μην ομιλεί πολύ ζωηρά για να μην θερμανθεί και χρειασθεί να πιει διπλή ή τριπλή δόση. 
Με κώνειο θανατώθηκαν επίσης ο Φωκίων (318 π.Χ) και 4 πολιτικοί του φίλοι, τότε ο δήμιος αρνιόταν να παρασκευάσει την δόση του Φωκίωνα αν δεν ελάμβανε 12 αττικάς δραχμάς, την τιμήν της μίας δόσης. 
Τότε κάποιος από τους παριστάμενους φίλους έδωσε τα χρήματα παρατηρήσας με πικρία ότι «οι Αθηναίοι ουδέ δωρεάν να αποθάνει επιτρέπωσι αυτώ».
 Στην πραγματικότητα όμως το φάρμακο χορηγείτο δωρεάν στους καταδίκους, απλώς στην συγκεκριμένη περίπτωση ο δήμιος αρνιόταν με δικά του έξοδα, να πάει στην αγορά να πάρει το κώνειον.

Θανατοθέντες με κώνειο αναφέρονται ο ρήτωρ Αισχίνης (323 π.Χ) διαφθείρας τους δικαστάς σε κάποια δίκη, ο Φιλοποίμων (197 π.Χ.), ο Βρετανικός θανατωθείς από τον Νέρωνα με μείγμα κωνείου και μήκωνος και κατά τους Χριστιανικούς χρόνους ο μάρτυρας Ιουστίνος (167 μ.Χ).



Οι Ρωμαίοι το ονόμαζαν cicuta χρησιμοποιώντας αυτό το όνομα για διάφορα δηλητηριώδη φυτά της ιδίας οικογένειας. Το 1541 το όνομα cicuta δόθηκε σε άλλο φυτό Cicuta virosa και από τον Λινναίο η αρχαία λέξη Κώνειο στο φυτό Conium maculatum.



Οι Αγγλοσάξονες το γνώριζαν σαν ένα χρήσιμο φάρμακο.

Στο ισλανδικό χειρόγραφο του Biornsson 1475 μ.Χ που βασίζεται στην λαϊκή γνώση και την χρήση των φυτών της Ευρώπης από τον ΧΙ ‘έως τον ΧΙV αιώνα αλλά γραμμένο για τους Σκανδιναβούς (Larsen 48) αναφέρονται τα εξής:

« Η Cicuta ….κρύο σαν δηλητήριο. Εάν κάποιος το φάει θα πεθάνει σαν από δηλητήριο. Αλλά όποιος το πιει θα έχει λευκά στίγματα. Και όποιος πάθει κακό πίνοντας το θα πρέπει να πιει γρήγορα ζεστό, δυνατό κρασί. Τα φύλλα όταν συνθλίβονται και ο χυμός θα βοηθήσουν τα μάτια που τρέχουν και το ερυσίπελας. Αν ένα κορίτσι τρίψει τα στήθη της με τον χυμό θα σταματήσει η ανάπτυξη, και αν πάει πάνω στις θηλές τότε θα ξηραθεί το γάλα σε αυτά.

Στα γεννητικά όργανα του ανδρός όταν τοποθετείται ο οπός διώχνει την επιθυμία για γυναίκες. Το κώνειο καθαρίζει την μήτρα όταν είναι να συλλάβει και εμφανίζεται η περίοδος. Συνθλιβόμενο με υδράργυρο και ζωικό λίπος βοηθά στα προβλήματα των ποδιών.


 Origanum-Ρίγανη.


Το 1597 ο John Gerard Βοτανολόγος παρουσιάζει το φυτό Origanum σαν αντίδοτο στις δηλητηριάσεις με το κώνειο. Συνεχίζει λέγοντας ότι ο χυμός του κωνείου με κρασί θεραπεύει τα δήγματα των δηλητηριωδών ζώων.

Επίσης κάποτε συνταγογραφείτο σαν φάρμακο για πόνους και κράμπες περιόδου καθώς και σαν κατευναστικό και ηρεμιστικό.


  
Murrhis odorata

Το 1633 ο Gerarde-Johnson από το Λονδίνο χειρουργός βοτανικός που καλλιεργούσε φαρμακευτικά φυτά αναφέρει την ομοιότητα του κωνείου με το φυτό Murrhis odorata, όπως προηγουμένως την δράση του κωνείου στο στήθος των γυναικών και τα γεννητικά όργανα των αγοριών , τις απόψεις του Διοσκουρίδη και του Πλίνιου.(20)



Το 1657 ο William Cole στο βιβλίο του “Art of Simpling” αναφέρει ότι, εάν οι όνοι καταναλώσουν μεγάλες ποσότητες κωνείου σύντομα πέφτουν σε ύπνο που θα φαίνονται σαν νεκροί, τόσο πολύ που θεωρήθηκαν πράγματι νεκροί και τους έγδαραν χωρίς να συμβαίνει.

Κατά παράξενο τρόπο μερικά πουλιά φαίνεται ότι έχουν ανοσία στους σπόρους του κωνείου, αλλά τα ίδια είναι δηλητηριώδη όταν φαγωθούν.

Τοξικές δόσεις για το άλογο και το βόδι είναι περίπου 2kg νωπό φυτό και 200-250g ξηρού φυτό.

Το 1681 ο Nicolas Culperer στο πρώτο ιατρικό βιβλίο που κυκλοφορούσε στην Αμερική αναφέρει τους κινδύνους της εσωτερικής χρήσης του κώνειου και ότι όταν χρησιμοποιείται εξωτερικώς μπορεί με ασφάλεια να δίδεται σε ερεθισμούς, όγκους και πρηξίματα σε κάθε μέρος του σώματος. Τα φύλλα συντεθλιμένα τοποθετούμενα στο φρύδι και στο μέτωπο κάνουν καλό στα κόκκινα και πρησμένα μάτια.



Το 1817-20 ο Bigelow  στην ιατρική βοτανολογία του που περιλαμβάνει φυτά όπου φύονται στις ΗΠΑ αναφέρει ότι σε μερικές περιπτώσεις το κώνειο είναι χρήσιμο σε συφιλιδικές παθήσεις. Εχει προταθεί σε κοκίτη αλλά θεωρεί ότι δεν είναι ασφαλές φάρμακο για τα παιδιά. Το θεωρεί όμως σπουδαίο για ημικρανίες που δεν είναι κανονικά διαλείπουσες.

Σε μερικές περιπτώσεις αναφέρει ότι μεγάλες ποσότητες ελήφθησαν χωρίς κανένα αποτέλεσμα λέγοντας ότι αυτό οφείλεται σε πολύ νεαρό φυτό, σε κακή ξήρανση, εξάτμιση των συστατικών, θέρμανση, παλαιότητα.



Το 1820 στο χειρόγραφο Νο2 της Φυσικής Ιατρικής Edinbourgh- Toronto αναφέρονται τα αποξηραμένα φύλλα για ιατρική χρήση, ότι είναι πολύ ισχυρό ναρκωτικό, ότι προάγει την δράση του υδραργύρου σε καταπλάσματα βοηθά οδυνηρά έλκη. Η δόση είναι 2-3 grains.(20)



To 1828 ο Rafinesque (119) (Medical flora and Manual of medical botany in the United States) αναφέρει ότι: υπάρχουν διάφορα θεραπευτικά φυτά στην οικογένεια αυτή το κώνειο είναι το πιο συχνά χρησιμοποιούμενο. Η δύναμη του φυτού ποικίλει πολύ ανάλογα με το που φύεται, το κλίμα, τον χρόνο της συλλογής και τον τρόπο της παρασκευής του φαρμάκου.

Είναι πιο ισχυρό στα ζεστά κλίματα, το καλοκαίρι και όταν είναι σε πλήρη ανάπτυξη.

Τα άτομα είναι περισσότερο ή λιγότερο ευαίσθητα σε αυτό. Προκαλεί ζάλη, ναυτία, ενόχληση στην όραση, λιποθυμία τα οποία συμπτώματα εμφανίζονται μετά από μισή ώρα και παραμένουν μισή ημέρα ή περισσότερο.

Σε μεγαλύτερες δόσεις προκαλεί χειρότερα συμπτώματα ίλιγγο, παράλυση, σπασμούς και θάνατο. Είναι δύσκολα να δηλητηριαστεί κανείς από αυτό το φυτό γιατί έχει πολύ άσχημη οσμή. Παρόλα αυτά έχουν καταγραφεί περιπτώσεις παιδιών που νόμιζαν ότι ήταν μαϊντανός ή η ρίζα καρώτο, οπότε και αρρώστησαν η απέθαναν.

Ποτέ δεν είναι επικίνδυνο (;) σε πολύ μικρές συχνά επαναλαμβανόμενες και σταδιακά αυξανόμενες δόσεις. Είναι επίσης ένα αποτελεσματικό ανώδυνο, αναλγητικό και αντισπασμωδικό χρήσιμο στο να μετριάζει τον πόνο σε οξείες ασθένειες ...όπως καρκίνο, επιληψία, μανία, σύφιλη κλπ. Αλλά σε όλες αυτές της περιπτώσεις δρά σαν φάρμακο που μετριάζει τον πόνο σαν το όπιο από το οποίο είναι προτιμότερο διότι δεν προκαλεί δυσκοιλιότητα.

Αληθινοί σκίρροι και καρκίνος δεν μπορεί να θεραπευτούν αλλά επίμονοι χοιραδικοί όγκοι, ή πρησμένοι όρχεις έχουν θεραπευθεί. Στο επώδυνο τικ έχει βοηθήσει ή θεραπεύσει όταν τίποτε άλλο δεν μπορούσε να βοηθήσει. Εκθειάζονται πολύ οι αρετές του κωνείου στον ίκτερο, απομακρύνοντας την κιτρινίλα και να θεραπεύει γρήγορα την ασθένεια αν δεν είναι πολύ πολύπλοκη.

Ο καλύτερος τρόπος χορήγησης είναι τα κονιοποιημένα φύλλα αρχίζοντας με δόση 2-3 grains και αυξάνοντας την δόση σταδιακά. Τα φύλλα πρέπει να διατηρούν το πράσινο χρώμα για να είναι δραστικά Το εκχύλισμα των σπερμάτων λέγεται ότι είναι ισχυρότερο και προκαλεί ζάλη πολύ γρήγορα. Εξωτερικά έχει χρησιμοποιηθεί σε καρκινώματα, σύφιλη, λέπρα, και αποφράξεις. Το ξύδι και ο χυμός λεμονιού είναι αντίδοτα της δηλητηριάσεως και των υπερβολικών δόσεων.



Ο Gunn (782) 1859-1861 (Νέος οικιακός ιατρικός οδηγός για την χρήση φαρμακευτικών φυτών) προτείνει την χρήση του εκχυλίσματος από τα φύλλα. Θεωρεί ότι το κώνειο είναι ναρκωτικό δηλητήριο που πρέπει να δίδεται σε μικρές δόσεις και με προσοχή. Δρα ειδικά στο νευρικό σύστημα ηρεμώντας τα νεύρα, προκαλεί ύπνο και μειώνει την δράση της καρδιάς. Είναι χρήσιμο σε καρδιακή μεγαλία, ταχυπαλμία, ερεθισμό του οργάνου μετριάζοντας την δράση αυτού του οργάνου.(20)



Κατά τον Fyles 1920 τίθεται το ερώτημα πιο μέρος του φυτού είναι το πιο δηλητηριώδες. Μπορούμε να πούμε ότι όλο το φυτό είναι θανατηφόρο.

Φαίνεται ότι νωρίς το καλοκαίρι οι δηλητηριώδεις ιδιότητες ευρίσκονται στα πράσινα φύλλα και αργότερα στους καρπούς πριν ωριμάσουν. Μικρά παιδιά έχουν δηλητηριαστεί παίζοντας όταν κατασκεύαζαν σφυρίχτρες ή φυσοκάλαμα με τους κούφιους βλαστούς.




Χημικά συστατικά:

Τα σπουδαιότερα συστατικά της δρόγης είναι τα αλκαλοειδή σε περιεκτικότητα 1%.

Η σπουδαιότερη και σε μεγαλύτερη ποσότητα είναι η κωνειίνη που είναι μία α-προπυλοπιπεριδίνη. Δεν περιέχει οξυγόνο είναι αλκαλικής αντιδράσεως, υγρή, πτητική, αποστάζεται μεθ’υδρατμών με την χαρακτηριστική οσμή ούρων ποντικών που εμφανίζεται πιο έντονη μετά από προσθήκη διαλύματος ΚΟΗ οπότε ελευθερώνεται σαν βάση. [Περισσότερα εδώ]

-------------------------------------------------------------

  

Το κώνειο είναι το δηλητήριο την δύναμη την έχει λόγω της κωνειίνης που ευρίσκεται στα σπέρματα του κωνείου Στην ξηρά πόα άλλοτε είναι πολλή και άλλοτε ολίγη. Από τα εκχυλίσματα ελλείπει σχεδόν παντελώς διότι εξατμίζεται εύκολα.

Η δράση της κωνειίνης: Η κωνειίνη μαζί με το υδροκυανικό οξύ και την νικοτίνη είναι το δραστικότερο των φυτικών δηλητηρίων. Παρ’όλο που είναι πολύ δραστική αναπτύσσει ενέργεια που ποικίλει, διότι είναι πολύ πτητική και ότι μένει και αυτό εξατμίζεται χάνοντας έτσι ένα μέρος της δύναμης της.


Πως ενεργεί το κώνειο:


Α) Χάνονται οι μυϊκές δυνάμεις

Β) Αμβλύνεται η περιφερειακή αίσθηση

Γ) Η ανακλαστική δύναμη του νωτιαίου μυελού προκαλεί ακούσιο τρόμο και σπασμούς

Δ) Επέρχεται νάρκη εγκεφαλική και ύπνος.




Χρήσεις: 

Εκ του πειραματισμού επί των υγειών συνάγεται και δίδεται για την υπερκινητικότητα των σκελών την υπερευαισθησία του δέρματος και των αισθητηρίων όταν μάλιστα πάσχουν τα αισθητικά και κινητικά νεύρα στην περιφέρεια αλλά και τα στελέχη και ο νωτιαίος μυελός.

Δίδεται σε νευραλγίες του προσώπου (τριδύμου) θωρακικά άλγη και σπαστικό βήχα, σε υπερευαισθησίες των οφθαλμών των αυτιών και άλλα άλγη του σώματος που προέρχονται από έλκη και όγκους.

Εσωτερικά και εξωτερικά στα άλγη από καρκίνους. Πιστεύεται μάλιστα ότι έχει ειδική ικανότητα κατ’ αυτών και των νεοπλασμάτων και ότι προκαλεί την διάλυση και την ατροφία κατά των κακοηθών όγκων εάν επιτεθεί δια επίμονης και δια χρόνου. Τώρα δεν πιστεύουν (οι ιατροί ) σε καμία βοήθεια από το κώνειο. 
 Τα χρόνια του Ιπποκράτη πίστευαν πολύ στην ικανότητα να διαλύει τους πρησμένους αδένων και για τα όργανα αδενώδη ήπαρ, μήτρα , ωοθήκες , όρχεις και μαστούς . Σημειώνουμε με χαρά ότι ο Schroff με κώνειο πολέμησε για χρονικό διάστημα καρκίνο του μαστού που δεν μπορούσε να εγχειρισθεί, παρατήρησε θεραπεία του έλκους και αναστολή του καρκίνου. Και ο δικός μας Ρεϊγχόλδος διαπίστωσε την ευεργετική επίδραση από την χρήση για σκληρύνσεις μορίων και την βραδεία εμπύηση.

Για τις φυματιώσεις των πνευμόνων θεωρείται αγαθό φάρμακο διότι συνεργεί στην ατροφία των φυματοειδών εξιδρωμάτων, όταν είναι στους αδένες των βρόγχων αλλά και για να καταπραύνει το βήχα που ακολουθεί τη νόσο. Πρέπει όμως να προσέξουμε να μην πειράξουμε την πέψη και τα όργανα της που ερεθίζονται με υπεραιμία.

Συνηθίζουμε να δίδουμε τα σπέρματα του κωνείου 4-8-10 grains ημερησίως σε γάλα για τον τραχύ βήχα των φυματικών και βλέπουμε καλυτέρευση.

Επίσης στις συφιλιδικές εξοστώσεις και στις ρευματικές ψευδοαγκυλώσεις και εν γένει όπου υπάρχουν χρόνια εξιδρώματα που δεν φλεγμαίνουν, στους μαστούς, τους όρχεις, το γόνατο. Δεν έλειψαν οι απόπειρες να δοθεί το φάρμακο κατά των σπασμών του τετάνου και φέρονται παραδείγματα ιάσεως τραυματικού τετάνου.

Με περισσότερη επιτυχία θεραπεύονται μερικοί σπασμοί της μήτρας, της κύστης, της ουρήθρας και οι σχετικές σατυριάσεις , νυμφομανίες, και ο σπασμώδης βήχας του θώρακα και ο κοκκίτης, όχι μόνο γιατί καταλύεται η σπαστική δύναμη των μυϊκών ινών, αλλά διότι καταλύεται η υπερευαισθησία του πνευμονογαστρικού κατα τον λάρυγγα και των πνευμονικών κυστίγγων.

Ενδείκνυνται κατά της υπερευαισθησίας και των σπασμών των χοιραδικών και οι προκαλούμενοι από τα εξιδρώματα συφιλιδικοί και ρευματικοί σπασμοί. (23)

Σε κατάλληλες δόσεις, με την οδηγία του ιατρού, το κώνειο αναισθητοποιεί τα αισθητήρια νεύρα (όπως η νικοτίνη και το κουράριο) και μειώνει τους μυϊκούς πόνους σε όλα τα όργανα. Είναι εξ ίσου χρήσιμο στη θεραπεία του άσθματος. Σε μεγαλύτερη δόση ευθύνεται για πονοκεφάλους και θανατηφόρες δηλητηριάσεις. Εξωτερικά χρησιμοποιείται για την παρασκευή αλοιφών και αναλγητικών υπόθετων δραστικών κατά των πόνων του προστάτη, όγκων και νευρικών παθήσεων.



Το κώνειο εισάγεται από την Κίνα στην Ινδοκίνα. Εξωτερικά, χρησιμοποιείται σ’αυτές τις χώρες, κυρίως για την θεραπείες δερματικών παθήσεων, αποφράξεις των αδένων και καρκίνο. Θεωρείται ότι έχει αντισπασμωδικές, κατευναστικές, αντιλυσσικές ιδιότητες. Προτείνεται σαν αντίδοτο στη στρυχνίνη, αλλά οι καρποί ,τα φύλα και η ρίζα είναι δηλητηριώδη.



Η δρόγη (καρποί) έχει αναλγητικές ιδιότητες και χρησιμοποιείται στη θεραπευτική το εκχύλισμα των καρπών και υπό τη μορφή εμπλάστρων επί νευραλγιών και πόνων του καρκίνου. Σε μεγάλες δόσεις η δρόγη είναι λίαν τοξική προκαλούσα το θάνατον δια παραλύσεως του κέντρου της αναπνοής.



Κατευναστικό, ανώδυνο. Τα αλκαλοειδή είναι πολύ τοξικά και θα πρέπει να χρησιμοποιούνται, εφόσον χρησιμοποιούνται κάτω από ιατρική παρακολούθηση.



Χρησιμοποιείται σαν αντιαφροδισιακό φάρμακο. Το δραστικό συστατικό τουη κωνειίνη είναι αλκαλοειδές λίαν τοξικό. Περί τα 60mg, δηλαδή μία σταγόνα περίπου, είναι ικανή να προκαλέσει το θάνατο ενήλικος. Η φαρμακολογική δράσις ομοιάζει προς αυτήν του κουραρίου και της νικοτίνης.



Η κωνειίνη προκαλεί μετά από μία αρχική διέγερση, εμπλοκή της νευρικής μεταβίβασης στο επίπεδο των γαγγλίων και της νευρομυικής συνάψεως. Προκαλεί επίσης αναστολή των αντανακλαστικών του νωτιαίου μυελού.

Η δηλητηρίαση με το φυτό που συχνά μπερδεύεται με το χαιρέφυλλο απαιτεί επείγουσα εισαγωγή στο νοσοκομείο. Τα ζώα είναι περισσότερο ή λιγότερο ευαίσθητα :ο χοίρος είναι πολύ ευαίσθητος, τα άλλα θηλάστικά λιγότερο.

Ο άνθρωπος μπορεί να δηλητηριαστεί τρώγοντας δηλητηριασμένα πουλιά.

Εκτός από την οξεία τοξικότητα σημειώνουμε μία τερατογενή δράση


Άλλες χρήσεις: Τα φύλλα του κωνείου παλαιότερα χρησιμοποιούντο σαν εκχύλισμα σε καταπότια ως αναλγητικό και αντισπασμωδικό. Υπόθετα ή αλοιφή που περιέχει 7% εκχυλίσματος χρησιμοποιήθηκε σαν καταπραϋντικό σε αιμορροΐδες και άλλες καταστάσεις ερεθισμού του πρωκτού.

Υπάρχουν φαρμακοτεχνικές μορφές και  παρασκευάσματα αλλά:


ΠΡΟΣΟΧΗ !!!!!!

ΕΠΕΙΔΗ ΕΙΝΑΙ ΑΔΥΝΑΤΗ Η ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΤΩΝ ΔΟΣΕΩΝ ΓΙΑ ΟΛΑ ΤΑ  ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΑ, ΝΑ ΑΦΕΘΕΙ Η ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΟΥ ΤΡΟΠΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΟΥ ΣΚΕΥΑΣΜΑΤΟΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΔΟΣΟΛΟΓΙΑΣ ΕΙΣ ΤΟΝ ΘΕΡΑΠΟΝΤΑ ΙΑΤΡΟΝ ΠΟΥ ΘΑ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΤΗΝ ΕΚΒΑΣΗ ΤΩΝ ΣΥΜΠΤΩΜΑΤΩΝ ΣΤΟΝ ΑΣΘΕΝΗ.


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου